Dyscypliny w Szkole Nauk Społecznych
Szkoła Doktorska Nauk Społecznych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu kształci doktorantów w zakresie siedmiu dyscyplin z dziedziny nauk społecznych.Geografia Społeczno-Ekonomiczna i Gospodarka Przestrzenna
Szkoła Doktorska Nauk Społecznych prowadzona w dyscyplinie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna daje szanse rozwoju naukowego w czterech wewnętrznie ustrukturyzowanych polach naukowych dociekań: geografii ekonomicznej, geografii społecznej, gospodarki przestrzennej oraz rozwoju regionalnego i lokalnego. Wszystkie wymienione pola łączy zagadnienie szeroko rozumianej przestrzeni zarówno jako podstawowej składowej treści kształcenia, jak i kluczowego kontekstu dla podejmowanych rozważań na tematy społeczne, ekonomiczne, prawne i urbanistyczne.
W trakcie kształcenia doktorant będzie miał możliwość rozwoju zarówno pod względem badawczo-analitycznym, w tym m.in. w tak zwanym nurcie „teorii przełomowych” („grounbreaking theories”), jak i pod względem badawczo-aplikacyjnym, mającym zakorzenienie w praktyce działania np. planistycznego, projektowego, zarządczego.
Uczestnik Szkoły Doktorskiej ma możliwość zaznajomienia się z ugruntowanymi i najnowszymi metodami badań i analiz przestrzennych, w tym zaawansowanymi metodami analiz GIS, metodami jakościowych i ilościowych badań społecznych, metodami badań wykorzystywanych w zakresie ekonomii i ekonometrii, metodami badań i analiz planistycznych oraz urbanistycznych. Wiedza ta staje się podstawą do tworzenia interesujących poznawczo, ale i często ważnych implementacyjnie programów badawczych.
Nauki o polityce i administracji
Studia doktoranckie i badania naukowe realizowane przez doktoranta w ramach dyscypliny nauki o polityce i administracji mają na celu wykształcenie specjalistów, którzy będą z powodzeniem podejmować pracę, zarówno na uczelniach, jak i w jednostkach rządowych, samorządowych, organizacjach społecznych, czy prowadząc własną działalność gospodarczą. Do obszarów zagadnień, którymi mogą zajmować się doktoranci, należą m. in. myśl polityczna, zagadnienia dotyczące ustrojów państwowych i konstytucjonalizmu, współczesne systemy polityczne, stosunki międzynarodowe, w tym polityka zagraniczna, studia nt. uwarunkowań politycznych poszczególnych regionów i subregionów świata, zagrożenia globalne i asymetryczne, administracja samorządowa, zarządzanie państwem, polityka bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego, ustroje polityczne, kultura polityczna i dyplomacja.
Indywidualny projekt badań doktoranta, zakres podejmowanej problematyki, uwzględniać będzie, zarówno jego zainteresowania badawcze, jak i obecny stan badań w proponowanym obszarze. Opieka naukowa ze strony promotora zapewni właściwe ujęcie metodologiczne podejmowanej problematyki.
Nauki prawne
Udział w Szkole Doktorskiej z zakresu nauk prawnych pozwala uczestnikowi uzyskać wiedzę, umiejętności i kompetencje w zakresie nauk prawnych; daje możliwość przygotowania rozprawy stanowiącej podstawę do uzyskania stopnia naukowego doktora w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki prawne.
Nauki prawne zaliczane są do nauk społecznych i obejmują tzw. dogmatyki prawnicze, ogólne nauki o prawie oraz nauki historycznoprawne.
W ramach szczegółowych nauk prawnych (dogmatyk prawniczych) podejmuje się zagadnienia obowiązywania i wykładni prawa w ramach różnych gałęzi prawa oraz zagadnienia socjotechnicze, związane z osiąganiem zamierzonych celów społecznych. Do gałęzi prawa zalicza się między innymi: prawo cywilne (materialne i procesowe), prawo karne (materialne i procesowe), prawo administracyjne (materialne i procesowe).
W ogólnych naukach o prawie podejmuje się refleksję nad formalnymi i realnymi aspektami zjawisk prawnych w ramach teorii prawa, filozofii prawa i metodologii nauk prawnych. Nauki te zajmują się m.in. sposobami poznania prawa, ustalaniem, czym jest prawo, regułami jego egzegezy oraz aksjologią prawa.
Nauki historycznoprawne to historia prawa oraz historia doktryn politycznych i prawnych. Badają one historię ustrojów politycznych oraz systemów prawnych jak również rozwój idei politycznych i prawnych oraz ich wpływ na kształtowanie się instytucji prawnych.
Nauki socjologiczne
Kształcenie w zakresie socjologii ma jedną z dłuższych tradycji w Polsce i zapoczątkowane było w okresie międzywojennym, kiedy w Poznaniu Florian Znaniecki budował zespół wokół Katedry Socjologii, dając podstawy dla stworzenia jednej z kluczowych gałęzi genealogii polskiej socjologii akademickiej.
Współczesny profil kształcenia doktorantów pozostaje w związku z tradycją ośrodka, niemniej skala tego kształcenia i jego specyfika bardziej odwzorowuje współczesne nauki społeczne (http://socjologia.amu.edu.pl/new/doktoranci/program-studiow). Oznacza to dwa nurty kształcenia: z jednej strony prace wykorzystujące narzędzia statystyczne. Z drugiej, badania kultury i codzienności, prowadzone z najliczniejszą grupą studentów III stopnia. Jednym z obszarów koncentrujących wysiłek badawczy Instytutu jest Archiwum badań nad życiem codziennym (http://archiwum.edu.pl/), będące poligonem dla przygotowania licznych rozpraw i źródłem praktyki w ramach studium.
Nauki o komunikacji społecznej i mediach
Badania z zakresu dyscypliny nauk o komunikacji społecznej i mediach prowadzone są w dwóch obszarach.
Pierwszy poświęcony jest takim zagadnieniom jak: znaczenie komunikacji w procesach społecznych, tabloidyzacja dyskursu politycznego w programach informacyjnych, rola mediów w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, mediatyzacja życia społecznego, public relations i marketing polityczny, analiza zawartości mediów – prasy, radia, telewizji, portali informacyjnych oraz mediów społecznościowych. Na szczególną uwagę zasługują prowadzone od kilku lat badania nad populizmem.
Drugim ważnym nurtem badań w ramach tej dyscypliny jest kognitywistyka (cognitive science): multidyscyplinarne badania umysłu i procesów poznawczych, dążące do opracowania jednolitego obrazu budowy i działania poznającego umysłu.
Dodatkową zachętą dla przyszłych doktorantów może z pewnością być bardzo dobra infrastruktura, którą dysponują badacze: eyetrackery, EEG, TMS (Przezczaszkowy stymulator magnetyczny), CAST (Systemu do analizy zawartości programów telewizyjnych).
Pedagogika
Pedagogika należy do dziedziny nauk społecznych. Przedmiotem jej badań jest wychowanie i kształcenie człowieka oraz szeroko rozumiana edukacja w trakcie jego całego życia. Pedagogika stanowi naukę interdyscyplinarną, pozostającą w związkach z psychologią, socjologią, historią, filozofią, politologią, prawem, a także medycyną i ekonomią. Cechuje ją wielość nurtów teoretycznych oraz kierunków myślenia o człowieku i społeczeństwie, a także wieloparadygmatyczność. Zorientowana jest ona nie tylko na poznanie mechanizmów rozwojowych człowieka ale także na tworzenie różnorodnych systemów wsparcia w tym zakresie oraz upodmiotowienie jednostki. Celem pedagogiki jest nie tylko naukowa diagnoza rzeczywistości ale często konstruktywna zmiana społeczna. W badaniach pedagogicznych wykorzystuje się zróżnicowane metody badawcze, zarówno ilościowe, jak i jakościowe. Problemy naukowe analizowane są na poziomie mikro (jednostka) oraz makro (tendencje społeczne). Poszczególne subdyscypliny pedagogiki pozwalają na zrozumienie wielokontekstowych relacji pomiędzy człowiekiem i jego rozwojem oraz otaczającą go społeczno-kulturową rzeczywistością.
Psychologia
Program doktorski przygotowuje jego uczestników do prowadzenia samodzielnej działalności naukowo-badawczej w dyscyplinie psychologia. Na program składają się zajęcia obowiązkowe i fakultatywne oraz realizacja indywidualnego planu badawczego pod kierunkiem promotora. Zajęcia obowiązkowe i fakultatywne obejmują kształcenie w zakresie: (1) współczesnych koncepcji i kierunków badań w psychologii i dyscyplinach pokrewnych; (2) metodologii badań, m.in. zaawansowanych metod prowadzenia badań oraz technik analizy danych; (3) zasad finansowania badań oraz pozyskiwania środków na badania; (4) etycznych uwarunkowań prowadzenia działalności naukowo-badawczej; (5) metodyki prowadzenia zajęć dydaktycznych na poziomie uniwersyteckim oraz wykorzystywania współczesnych technologii w kształceniu; (6) zasad komunikacji naukowej i popularyzowania wiedzy. Program nastawiony jest na kształcenie zarówno przyszłych naukowców w obszarze psychologii, jak i osób, które traktują uzyskanie stopnia doktora w tej dyscyplinie jako element profesjonalnej kariery zawodowej poza nauką.